Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας


Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης έφθασε την Τετάρτη, 22 Νοεμβρίου 2023, στο Βελιγράδι, όπου άρχισε τη διήμερη επίσημη επίσκεψή του στη Σερβία.

Κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο Nίκολα Τέσλα, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας υποδέχθηκε ο Υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας κ. Ivica Dačić, ενώ άγημα απέδιδε τιμές.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, συνοδευόμενος από τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας, μετέβη νωρίς το απόγευμα στο Προεδρικό Μέγαρο της Σερβίας, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της χώρας κ. Aleksandar Vučić, καθώς στρατιωτικό άγημα απέδιδε τιμές.

Ακολούθησε ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων Κύπρου και Σερβίας και στη συνέχεια οι δύο ηγέτες παρακάθισαν σε κατ΄ιδίαν συνάντηση, την οποίαν ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες.

Ακολούθως οι δυο ηγέτες προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.

Η Κύπρος είναι ο πιο σθεναρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής πορείας της Σερβίας, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, μετά από συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Σερβίας κ. Aleksandar Vučić, ο οποίος με τη σειρά του υπογράμμισε ότι η Κύπρος είναι αδελφή χώρα της Σερβίας.

Στις δηλώσεις του στα ΜΜΕ, καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στην πρώτη του επίσκεψη στο Βελιγράδι ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος Vučić είπε μεταξύ άλλων, μιλώντας μέσω διερμηνέα: «H Κύπρος είναι ειλικρινής φίλος της χώρας μας, όπως και εμείς είμαστε ειλικρινής φίλος και του κυπριακού λαού και της Κύπρου.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είναι μεγάλος φίλος της Σερβίας και είμαστε χαρούμενοι και ευγνώμονες που ήρθε στη χώρα μας. Να αισθάνεστε στη Σερβία σαν στο σπίτι σας, όπως αισθανόμαστε και εμείς όταν βρισκόμαστε στην Κύπρο», είπε απευθυνόμενος στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη.

Αναφερόμενος στο Συμβούλιο Συνεργασίας Κύπρου – Σερβίας (Διακυβερνητική Σύνοδος) που θα πραγματοποιηθεί αύριο, ο Πρόεδρος Vučić είπε ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί δύο Σύνοδοι στο παρελθόν, το 2013 και το 2018, προσθέτοντας: «Τέτοιου είδους Συνόδους η Κύπρος έχει μόνο με την Ελλάδα και την Αίγυπτο, οπότε αυτό αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η σχέση μας.

Σήμερα έχουμε επιβεβαιώσει ότι θέλουμε να εντατικοποιήσουμε περαιτέρω τις σχέσεις των δύο χωρών μας. Έχω εκφράσει την ευγνωμοσύνη μου στην Κύπρο και στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, λόγω της υποστήριξης που μας παρέχουν όσον αφορά στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Σερβίας, την τήρηση του διεθνούς δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ιδιαίτερα του 1214.

Επίσης, η Δημοκρατία της Σερβίας τηρεί το διεθνές δίκαιο και στηρίζει τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών για την κυριαρχία και την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας τόσο στο έδαφος, όσο και στη θάλασσα. Η πολιτική της χώρας μας δεν πρόκειται να αλλάξει».

Ο Πρόεδρος της Σερβίας σημείωσε ότι ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας «για την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο και την επιθυμία της Σερβίας να επιλύσει με διάλογο και με συμβιβασμό τα προβλήματα που υπάρχουν σχετικά με αυτό το πολύ δύσκολο θέμα, και του έχω εκφράσει τη δύσκολη θέση που βρίσκεται η Κυβέρνηση και ο λαός της χώρας μας, διότι αυτή τηρεί το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών».

Εξέφρασε επίσης ευχαριστίες προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη για τη συνεχή και πολύ σημαντική στήριξη που παρέχει η χώρα του στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.

Η Κύπρος, είπε, «είναι μια από τις χώρες που υποστηρίζει πολύ σθεναρά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της χώρας μας και συνεργάζεται μαζί μας σε όλους τους τομείς».

Αναφέρθηκε, εξάλλου, στα Μνημόνια Συναντίληψης που θα υπογραφούν αύριο ανάμεσα στις δύο χώρες, τονίζοντας: «Θα προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τον αριθμό των επισκέψεων των Σέρβων πολιτών στην Κύπρο και των Κυπρίων στη Σερβία και να αυξήσουμε το επίπεδο των υπηρεσιών και του εμπορίου.

Θα ήθελα, επίσης, να ενθαρρύνω τους επενδυτές από την Κύπρο, οι οποίοι έως τώρα έκαναν επενδύσεις στη βιομηχανία τροφίμων και γεωργικών προϊόντων».

Πρόσθεσε ότι η Σερβία παρέχει ευκαιρίες και διευκολύνσεις για επενδύσεις, σημειώνοντας ότι το ίδιο επιθυμεί και για τους Σέρβους επενδυτές σε σχέση με την Κύπρο. Υπογράμμισε ακόμη ότι υπάρχουν ευκαιρίες στον τομέα της Ενέργειας στο πλαίσιο της MED.

Είπε, εξάλλου, ότι θεωρεί πολύ σημαντική τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της Άμυνας.

«Εδώ και πολλά χρόνια έχουμε πολύ καλή συνεργασία στον τομέα της στρατιωτικής βιομηχανίας και πιστεύω ότι μπορούμε να ενισχύσουμε αυτή τη συνεργασία», είπε ο Πρόεδρος Vučić.

Και πρόσθεσε: «Eντός 48 ωρών θα σας παρουσιάσω και κάποια θέματα που αφορούν στον στρατό μας και τι έχουμε κάνει με τους Κύπριους φίλους μας.»

«Οι Κύπριοι είναι περισσότερο από φίλοι μας, είναι αδέλφια μας», τόνισε, σημειώνοντας ότι «αγαπάμε αυτή τη χώρα, αγαπάμε αυτό τον λαό και γνωρίζω πολύ καλά πόσο αγαπάνε και οι Κύπριοι τη Σερβία και τον λαό μας».

Εξέφρασε, ακόμη, ευχαριστίες προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη βοήθεια που παρέχει η Κύπρος στη Σερβία «παντού, και στις Βρυξέλλες και στις διμερείς σχέσεις».

Τέλος, κάλεσε τόσο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και τους Υπουργούς της Κυπριακής Κυβέρνησης να επισκέπτονται πιο συχνά τη Σερβία αφού, όπως είπε, «έχουμε να μάθουμε από εσάς», σημειώνοντας ότι η Κύπρος «είναι το μόνο παράθυρο που έχουμε στην Ευρώπη».

Από πλευράς του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε, μεταξύ άλλων: «Είναι με αισθήματα χαράς και οικειότητας που βρίσκομαι σήμερα στο Βελιγράδι. Χαράς, γιατί παρόλο που επισκέφθηκα τη Σερβία πολλές φορές στο παρελθόν, υπό διαφορετικές ιδιότητες, ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ως Υπουργός Εξωτερικών, έχω σήμερα το τιμητικό προνόμιο να την επισκέπτομαι για πρώτη φορά ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε τόσο σύντομο διάστημα μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου.

Νιώθω οικειότητα γιατί εγώ, αλλά είμαι σίγουρος ότι εκφράζω και τα αισθήματα του κυπριακού λαού, νιώθουμε τη Σερβία και τους ανθρώπους της πάρα πολύ κοντά μας, τόσο ιστορικά, πολιτικά και πολιτιστικά όσο και σε ανθρώπινο επίπεδο. Σήμερα νιώθω πως βρίσκομαι μεταξύ φίλων και είμαι βέβαιος, φίλε Πρόεδρε, πως το ίδιο νιώθετε και εσείς.

Ευρισκόμενος στο Βελιγράδι θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ και στην ανώτατη τιμή που μου αποδώσατε όταν ήμουν Υπουργός Εξωτερικών (με το παράσημο της Σερβικής Σημαίας Α’ βαθμού) κατά την επίσκεψη εργασίας μου στο Βελιγράδι τον Απρίλιο του 2021. Σας ευχαριστώ και πάλι για την πολύ σημαντική τιμή που είχατε επιφυλάξει τότε.

Με τον Πρόεδρο Vučić είχαμε σήμερα μια πολύ ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων, συζητήσαμε συγκεκριμένα πώς μπορούμε να εμβαθύνουμε ακόμη περισσότερο τις διμερείς μας σχέσεις, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια σχεδόν σε όλους τους τομείς, αλλά πάντοτε υπάρχουν προοπτικές για περαιτέρω ανάπτυξη, και θέλω να αναφερθώ συγκεκριμένα στον τομέα της Άμυνας, όπου είχαμε αρκετές συζητήσεις, οι οποίες θα συνεχιστούν και αύριο, και στον τομέα του Εμπορίου και του Τουρισμού.

Αύριο θα επισκεφθώ μια κυπριακή εταιρεία που έχει επενδύσει στη Σερβία, ως ένδειξη της στήριξης τέτοιου είδους κυπριακών επενδύσεων στη Σερβία. Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια υπό τη δική σου ηγεσία, φίλε Πρόεδρε, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας έχει ενισχυθεί σε σημαντικό βαθμό, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις συζητήσεις και στις Εκθέσεις των Βρυξελλών».

Αναφερόμενος στη συνεργασία στον τομέα του τουρισμού, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι είναι σημαντικό ότι υπάρχουν απευθείας πτήσεις, προσθέτοντας ότι «η Κύπρος είναι έτοιμη να φιλοξενήσει περισσότερο τουρισμό, ειδικότερα από τη Σερβία».

Αναφερόμενος στην αυριανή Σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας με τη συμμετοχή των Υπουργών Εξωτερικών, Άμυνας και Παιδείας της Κύπρου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι στο πλαίσιό της θα υπογραφούν τρία πολύ ουσιαστικά Μνημόνια Συναντίληψης στον τομέα της Εκπαίδευσης, της Επιστήμης, της Τεχνολογίας, καθώς και για την περαιτέρω συνεργασία των Υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών.

Πρόσθεσε ότι με τον Σέρβο ομόλογό του συζήτησαν τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, αλλά και στο Κυπριακό, σημειώνοντας «τη δική μας δέσμευση για επίλυση του προβλήματος που σχεδόν για μισό αιώνα ταλαιπωρεί τη χώρα μας και από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων μου εργάζομαι για την επανέναρξη των συνομιλιών. Και θέλω να εκφράσω σήμερα την ευγνωμοσύνη μου για τη στάση της Σερβίας στις προσπάθειες μας, όχι μόνο σε σχέση με τη βάση λύσης του Κυπριακού, αλλά και για επανέναρξη των συνομιλιών».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ακόμα ότι ενημέρωσε τον Πρόεδρο Vučić για τις πρωτοβουλίες της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εκκένωση πληθυσμών από την περιοχή, αλλά και για τη δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

«Ελπίζουμε οι τελευταίες εξελίξεις που είναι θετικές – συνδέονται περισσότερο με το θέμα της απελευθέρωσης των ομήρων και χαιρετίζουμε αυτή την εξέλιξη – να βοηθήσουν και στην υλοποίηση του σχεδιασμού της Κυπριακής Δημοκρατίας που τυγχάνει στήριξης τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ και τα γειτονικά κράτη».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμη ότι «σήμερα συζητήσαμε επίσης τις εξελίξεις εν σχέσει με τον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας, όπου και εξέφρασα τη στήριξή μας στις προσπάθειες της Σερβικής Κυβέρνησης. Η θέση της Κύπρου είναι σταθερή και δεν μπορεί να μεταβληθεί σε ό,τι αφορά στον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Δημοκρατίας της Σερβίας».

Τέλος, σε σχέση με την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «H Κύπρος όντως είναι ο πιο σθεναρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής πορείας της Σερβίας και θεωρούμε ότι η χώρα έχει κάνει σημαντικότατα βήματα, ειδικότερα το τελευταίο διάστημα, τόσο σε ό,τι αφορά μεταρρυθμίσεις όσο και (πρόοδο) σε πολλούς άλλους τομείς και αυτό θα πρέπει να αναγνωριστεί από πλευράς της ΕΕ και να αντικατοπτρίζεται στα Συμπεράσματα που θα εκδοθούν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δεκεμβρίου.

Η Κύπρος ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Σερβίας».

Καταλήγοντας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απηύθυνε πρόσκληση στον Πρόεδρο Vučić να επισκεφθεί την Κύπρο.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης συναντήθηκε αργότερα το απόγευμα, στο Βελιγράδι, με τον Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης της Σερβίας κ. Vladimir Orlić, στο κτήριο της Εθνοσυνέλευσης.

Κατά τη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Σερβία, συζητήθηκαν οι διμερείς σχέσεις και υπογραμμίστηκε η εκατέρωθεν βούληση για περαιτέρω ενίσχυσή τους, οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, καθώς και η ισχυρή φιλία ανάμεσα στα Κοινοβούλια Κύπρου – Σερβίας, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να τονίζει τη μεγάλη σημασία της κοινοβουλευτικής διπλωματίας.

Ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της Σερβίας εξέφρασε την ισχυρή θέση της χώρας του για σεβασμό στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο έδαφος και τις θαλάσσιες περιοχές της.

Από πλευράς του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επανέλαβε τη σταθερή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας.

Μετά τη συνάντηση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας ξεναγήθηκαν στους χώρους της Εθνοσυνέλευσης.

Την δεύτερη μέρα της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Σερβία πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες της Συνόδου του 3ου Συμβουλίου Συνεργασίας Κύπρου – Σερβίας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Πρόεδρο της Σερβίας κ. Aleksandar Vučić.

Στη Σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας, που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο (Μέγαρο Σερβίας), την Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου 2023, από κυπριακής πλευράς συμμετείχαν ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνος Κόμπος, ο Υπουργός Άμυνας κ. Μιχάλης Γιωργάλλας, η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας κα Αθηνά Μιχαηλίδου, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ο Πρέσβης της Δημοκρατίας στη Σερβία κ. Ανδρέας Φωτίου, ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου κ. Δώρος Βενέζης και υπηρεσιακοί παράγοντες.

Μετά τις εργασίες της Συνόδου, Κύπρος και Σερβία υπέγραψαν Μνημόνια Συναντίληψης στην παρουσία των Προέδρων των δύο χωρών.

Συγκεκριμένα, υπογράφτηκαν:

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των Διπλωματικών Ακαδημιών Κύπρου και Σερβίας, το οποίο στοχεύει να προωθήσει και να αναπτύξει την αμοιβαία συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών για την καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση του διπλωματικού τους προσωπικού, καθώς και για την προώθηση των ερευνητικών τους δραστηριοτήτων.

Μέσω του Μνημονίου προβλέπεται η ανταλλαγή προγραμμάτων σπουδών, μαθημάτων και σεμιναρίων και νέων μεθόδων διδασκαλίας. Η συνεργασία επεκτείνεται και στην αμοιβαία ανταλλαγή καθηγητών, διδασκόντων, εμπειρογνωμόνων και φοιτητών σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Το Μνημόνιο υπέγραψαν ο Υπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας και ο Υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας κ. Ivica Dačić.

Μνημόνιο Συνεργασίας στον Τομέα της Επιστήμης, της Καινοτομίας και των Προηγμένων Τεχνολογιών, το οποίο προβλέπει ανάπτυξη συνεργασίας στον τομέα της επιστήμης, της καινοτομίας και των προηγμένων τεχνολογιών.

Μέσω του Μνημονίου τα μέρη αναλαμβάνουν συνεχείς προσπάθειες για την προώθηση, διευκόλυνση και υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ ενδιαφερόμενων οργανισμών και εταιρειών στα αντίστοιχα κράτη τους, στους τομείς της γεωργίας, της βιοτεχνολογίας, της κλιματικής αλλαγής και ενεργειακής απόδοσης, των έξυπνων κατασκευών, της ρομποτικής και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το Μνημόνιο υπέγραψαν από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας ο Υπουργός Εξωτερικών και από πλευράς Σερβίας η Υπουργός Επιστημών, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας κα Jelena Begović.

Μνημόνιο Συναντίληψης στον τομέα της Εκπαίδευσης μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και του Υπουργείου Παιδείας της Σερβίας, το οποίο επιδιώκει να ενδυναμώσει τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε τομείς όπως η ανώτερη εκπαίδευση και η συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη, η μη τυπική και άτυπη μάθηση και η επιμόρφωση εκπαιδευτικών.

Το Μνημόνιο υπέγραψαν η Υπουργός Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας και η Υπουργός Παιδείας της Σερβίας κα Slavica Djukic-Dejanovic.

Ακολούθησε γεύμα εργασίας που παρέθεσε προς τιμήν του Προέδρου της Δημοκρατίας η Πρωθυπουργός της Σερβίας κα Ana Brnabić.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε επίσης συνάντηση με τον Πατριάρχη Σερβίας Πορφύριο, στο Πατριαρχείο της Σερβίας.

Κατά τη συνάντηση ο Πατριάρχης Σερβίας καλωσόρισε θερμά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας, τονίζοντας ότι το Πατριαρχείο της Σερβίας διατηρεί αδελφικές σχέσεις με τον κυπριακό λαό και την Κυπριακή Εκκλησία.

Από πλευράς του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «εννέα μήνες μετά που ανέλαβα τα καθήκοντα μου, η παρουσία μου εδώ είναι ένδειξη της σημασίας που δίνουμε στις εξαιρετικές μας σχέσεις με τη Σερβία.

Γνωρίζω τον δικό σας αγώνα. Έχουμε παρόμοιες έγνοιες και εμείς στις κατεχόμενες περιοχές μας, με την καταστροφή της θρησκευτικής μας κληρονομιάς, κάτι που εν έτει 2023 είναι απαράδεκτο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζει σθεναρά τις θέσεις της Σερβίας και είμαι εδώ μαζί με τρεις Υπουργούς για να στείλουμε ένα μήνυμα – αλλά δεν είναι μόνο η συμβολική σημασία, είναι και η ουσιαστική – για να δούμε πώς εργαζόμαστε ώστε να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μας».